آشنایی با مفهوم و مزایای حمل و نقل دریایی

اکنون قرن بیست و یکم است. جهان بر اساس تجارت کار می‌کند و کمتر کسب‌وکاری را می‌توان یافت که بدون حمل‌ونقل کالا و خدمات در سراسر جهان امکان فعالیت داشته باشد. دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری به‌هم‌پیوسته است. به‌آسانی نمی‌توانید دریابید که ابزاری که در دست دارید، غذایی که می‌خورید یا لباس‌هایی که می‌پوشید از تولیدکنندگان کشور شما می‌آیند یا از کشورهای دیگر تهیه می‌شوند. امروزه بیش از 90 درصد تجارت جهانی از طریق دریا انجام می‌شود. حمل‌ونقل مزایای زیادی برای تولیدکنندگان به همراه داشته و مسیرهای دریایی باعث شده است که حمل‌ونقل محموله‌های بزرگ از یک سمت جهان به سمت دیگر آن، ایمن و کارآمد باشد.

حمل‌ونقل دریایی یکی از مقرون به‌صرفه‌ترین راه‌ها برای حمل‌ونقل بین‌المللی کالا و ترانزیت می‌باشد و روش‌های حمل‌ونقل دریایی نیز متعدد است. اشکالی ندارد که در مورد حمل‌ونقل دریایی سؤالاتی داشته باشید! در این مقاله، تمام آنچه را که باید در مورد حمل‌ونقل دریایی، مزایای حمل‌ونقل دریایی، فرآیندهای آن و موارد دیگر بدانید، به شما خواهیم گفت. بیایید شروع کنیم!

حمل‌ونقل دریایی چیست؟

حمل‌ونقل دریایی یک روش حمل است که توسط مشاغل مختلف معمولا برای انتقال مقادیر مختلف کالا به خارج از کشور از طریق دریا و با استفاده از کشتی‌های باری استفاده می‌شود. ازآنجایی‌که مقرون‌به‌صرفه است، اکثر کسب‌وکارها زمانی که محدودیت زمانی برای دریافت کالا نداشته باشند، ترجیح می‌دهند تا از این روش حمل‌ونقل استفاده کنند.

در حمل‌ونقل دریایی، کالاها از طریق کانتینرهای بزرگ و یا بصورت فله حمل می‌شوند. در این روش محدودیت‌های کمتری نسبت به سایر روش‌های حمل اعمال شده است. حمل‌ونقل دریایی همچنین برای حمل‌ونقل چندین کالای حیاتی برای یک کشور مانند نفت، تجهیزات دفاعی و هواپیما نیز استفاده می‌شود. مانند سایر روش‌های حمل‌ونقل، طرفین درگیر در حمل‌ونقل دریایی شامل فروشنده (تولیدکننده)، خریدار، حامل‌های اقیانوسی (کریرها)، بارفرابر (فورواردرها)، کارگزاری، گمرکات و ارایه‌دهندگان بیمه می‌شوند.

انواع محموله‌های حمل شده از طریق حمل‌ونقل دریایی چیست؟

معمولاً اکثر کالاها را می‌توان با استفاده از روش دریایی حمل کرد. اما بااین‌وجود، باید با فورواردر یا نماینده حمل‌ونقل خود مشورت نمایید. اگر وزن کالای شما بیش از 100 کیلوگرم است و محدودیت زمانی ندارید، پیشنهاد می‌شود تا حمل‌ونقل دریایی را انتخاب کنید.

به خاطر داشته باشید که محدودیت‌هایی برای حمل‌ونقل برخی از کالاها از طریق روش دریایی وجود دارد. کالاهایی که خطرناک، فاسدشدنی و حساس هستند باید از طریق کانتینرهای مخصوصی که برای حمل این نوع از کالاها طراحی‌شده‌اند حمل شوند. مطمئن شوید که نمایندگان حمل‌ونقل شما می‌دانند که شما قصد انتقال چه چیزی را دارید.

مزایای حمل‌ونقل دریایی

•    مقرون‌به‌صرفه: در مقایسه با سایر روش‌های حمل، حمل‌ونقل دریایی مقرون به‌صرفه‌ترین گزینه موجود برای مشاغلی است که به دنبال حمل مقادیر زیادی از کالا می‌باشند. هزینه حمل‌ونقل دریایی چهارتا شش برابر کمتر از حمل‌ونقل هوایی است زیرا انواع کشتی های حمل‌ونقل دریایی، مقادیر عظیمی از کالا را یک‌باره حمل می‌کند که منجر به کاهش هزینه‌های جاری می‌شود.

•    بهترین گزینه برای بارهای سنگین: محموله‌های سنگین یا حجیم مانند وسایل نقلیه بزرگ، ماشین‌آلات، قطعات صنعتی، مصالح ساختمانی و غیره را می‌توان به‌راحتی از طریق حمل‌ونقل دریایی حمل کرد. این امر در مورد حمل‌ونقل هوایی صدق نمی‌کند. شما نمی‌توانید محموله‌های سنگین و حجیم را از طریق هواپیما حمل کنید، درحالی‌که کشتی‌ها می‌توانند انواع اقلام سنگین را جابه‌جا کنند.

•    ایمنی: کشتی‌ها می‌توانند محموله‌های خطرناک را با خیال راحت و بدون هیچ مشکلی حمل کنند. خدمه کشتیرانی برای جابجایی چنین محمولاتی به‌خوبی آموزش‌دیده‌اند و مقرراتی برای اطمینان از ایمنی محموله کشتی و محیط‌زیست دارند. کانتینرها برای امنیت بیشتر به‌خوبی مهروموم‌شده‌اند و اعضای خدمه به‌طور مرتب محموله را در مسیر حمل، بازرسی می‌کنند.

•    دوستدار محیط‌ زیست: حمل‌ونقل دریایی دارای ردپای کربن بسیار کمی است چراکه سوخت کمتری نسبت به سایر روش‌های حمل‌ونقل مصرف می‌کند. این امر باعث می‌شود تا این روش سازگاری بیشتری با محیط‌زیست داشته باشد.

حمل‌ونقل دریایی چه محدودیت هایی دارد؟

در این بخش قصد داریم تا به معرفی محدودیت ها و معایب حمل و نقل دریایی بپردازیم.

•    زمان‌بر: حمل‌ونقل دریایی یک روش حمل وقت‌گیر است چراکه نسبت به سایر گزینه‌های حمل‌ونقل زمان زیادی می‌برد. برای کالاهای کوچک و دارای محدودیت زمانی، حمل‌ونقل دریایی به‌وضوح، یک روش حمل‌ونقل غیر ایده آل می‌باشد زیرا ممکن است روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد تا کالا تحویل داده شود.

•    نقاط اتصال محدود: برخی از نقاط جهان ممکن است بنادر و پایانه‌های کشتیرانی نداشته باشند و کشتی‌های بزرگ حامل کانتینر را دریافت نکنند. کمبود امکانات می‌تواند به‌شدت بر تحویل کالا تأثیر بگذارد.

با فرآیندهای حمل‌ونقل دریایی آشنا شوید!

•    ترانشیپ (Transshipment): در این فرآیند جابجایی کانتینر میان دو کشتی مجزا متعلق به یک خط کشتیرانی انجام می‌گیرد و کالا از کانتینر تخلیه نخواهد شد. خطوط کشتیرانی به دلایل مختلف برای یکسری از مقاصد، ناگزیر به استفاده از این روش می باشند و امکان ارائه سرویس مستقیم توسط یک کشتی تا مقصد نهایی را ندارند. 

•    کراس استاف (Cross Stuffing): در این روش محتوای یک کانتینر در یک کشور واسط به شکل کامل تخلیه شده و در کانتینر متعلق به خط کشتیرانی دیگری مجدد بارگذاری می‌گردد. زمانی که به دلایل مختلفی از جمله تحریم، سرویس مشخصی برای حمل یک کالا از مبدا به مقصد بصورت مستقیم و یا ترانشیپ وجود نداشته باشد می توان ازین روش استفاده نمود و از طریق کانتینرهای دو خط کشتیرانی مختلف کالا را جابجا کرد. 

برای آشنایی بیشتر با این فرایند حمل و نقل می توانید مقاله "آشنایی با کراس استافینگ (Cross Stuffing)" را مطالعه کنید.

حمل‌ونقل دریایی چقدر زمان می برد؟

در شرایط ایده آل، بسته به مسافت و عوامل دیگر، حمل‌ونقل دریایی می‌تواند بین 1 تا 8 هفته طول بکشد. بااین‌حال، عوامل زیادی (از شرایط آب و هوایی گرفته تا مدت‌زمان عبور از گمرکات هر دو بندر) وجود دارد که بر زمان صرف شده جهت تحویل محموله از طریق دریا تأثیر می‌گذارد. همچنین ممکن است تأخیرهای اضافی و غیرمنتظره‌ای در طول فرآیند وجود داشته باشد.

اگر قصد دارید کالاهای خود را برای تعطیلات یا فصل فروش خاصی ارسال کنید، مطمئن شوید که حداقل یک هفته زمان اضافی حمل را جهت پیش‌بینی شرایط غیرمنتظره لحاظ نموده‌اید.
 

هزینه حمل‌ونقل دریایی چقدر است؟

هزینه حمل‌ونقل دریایی به عوامل مختلفی همچون مسافت و مسیر سفر از مبدا تا مقصد، خط کشتیرانی انتخابی، نوع کانتینر درخواستی، نوع سرویس دریایی، میزان تردد و در دسترس بودن سرویس حمل در مسیر مورد نظر وابسته است.  همچنین متغیرهای دیگری همچون قیمت سوخت، نرخ ارز (که به‌طور مکرر در نوسان است)، تقاضاهای فصلی و ظرفیت حمل‌ونقل دریایی در هزینه حمل و نقل دریایی تاثیر گذارند. منطقاً هنگامی‌که تقاضا از عرضه بیشتر باشد، هزینه‌ها نیز افزایش می‌یابد.

سرویس های مختلف در حمل‌ونقل دریایی 

سه سرویس مختلف اعم از  LCL، FCL و Bulk در حمل و نقل دریایی وجود دارد.  
سرویس حمل خرده بار یا LCL   که مخففLoad  Less Than Container و به معنای (کمتر از ظرفیت کانتینر) است. این سرویس برای حمل و نقل کالاهایی مناسب‌ است که حجم آن‌ها برای پر کردن یک کانتیر کامل کافی نیست. بنابراین کالا در یک کانتینر مشترک با محموله‌های دیگران بارگیری و حمل می‌شود. این روش هزینه حمل را به شدت کاهش می دهد. (جهت آشنایی بیشتر با خرده بار دریایی کلیک کنید)

از سوی دیگر، سرویس حمل بصورت کانتینر دربست و یا FCL که مخفف  Full Container Load است قرار دارد. این سرویس برای کالاهایی که به‌اندازه کافی بزرگ‌اند تا در یک کانتینر کامل حمل شوند، مناسب است. به بیان بهتر، کالا ظرفیت یک کانتینر را بصورت کامل اشغال می‌کند. اگر روش FCL را برگزینید، یک کانتینر اختصاصی برای حمل کالاهای خود دریافت خواهید کرد.

سرویس حمل فله یا (Bulk) برای کالاهایی مورد استفاده قرار می گیرد که از نظر ماهیت، حجم و یا هر دو برای قرار گرفتن در کانتینر مناسب و یا مقرون به صرفه نمی باشند. 

برخی از این کالاها نیاز به بسته‌بندی ندارند و به شکل انبوه و بسته به نوع آنها که میتواند خشک (غلات، زغال سنگ، سیمان ) و یا مایع (نفت خام، فرآورده های نفتی، مواد شیمیایی) باشد، در مخازن مخصوصی توسط کشتی حمل می‌شوند. همچنین انواع مختلفی از کشتی های فله بر با توجه به ماهیت های متفاوت کالاها وجود دارند که در مقاله ای دیگر به آن ها خواهیم پرداخت. 
عموماً این شرکت حمل‌ونقل است که به شما توصیه می‌کند، محموله شما به کدام‌یک از سه مدل ذکرشده حمل گردد. 

حمل‌ونقل دریایی یکی از مؤثرترین روش‌های حمل‌ونقل کالا است و تجارت و اقتصاد جهانی به آن وابسته است. با پیشرفت تکنولوژی و تکنیک‌های بهتر حمل‌ونقل، استفاده از سرویس های حمل‌ونقل دریایی آسان‌تر نیز شده است. امیدواریم این مقاله به شما بینشی در مورد حمل‌ونقل دریایی و روند آن داده باشد.

درنهایت، شما باید بهترین مسیر را برای عبور تجهیزات حمل بار خود انتخاب کنید و از مزایای حمل‌ونقل دریایی بهره‌مند شوید. هنگامی‌که صحبت از حمل‌ونقل دریایی به میان آید، دیگر نگران چالش‌های آن نباشید چرا که گروه بین‌الملل نسیم اطلس می‌تواند در هر مرحله از حمل، بسته‌بندی و تحویل به شما کمک کند. 
 

محمدحسین آقامحمدی (کارشناس ارشد بازاریابی)