انواع وسایل یا کشتی های حمل و نقل دریایی

امروزه حمل و نقل دریایی از جمله روش های پرکاربرد در حمل و نقل بین الملل است. شناخت صحیح هر کدام از انواع وسایل حمل و نقل دریایی موجب می شود تا در زمان نیاز به این شیوه حمل بتوانیم تجهیزات مناسب بار یا محموله خود را انتخاب کنیم. کشتی های باری مختلفی برای جابجایی بار توسط این روش حمل و نقل وجود دارد. در ادامه به معرفی انواع کشتی های حمل و نقل دریایی به عنوان مهمترین وسایل حمل و نقل دریایی می پردازیم.

انواع وسایل حمل و نقل دریایی

وسایل حمل و نقل دریایی از تنوع بالایی برخوردار هستند و کشتی و کانتینر به عنوان دو تا از مهمترین تجهیزات حمل بار به شمار می آیند.

معمولا طبقه بندی کشتی ها بر اساس نوع محصولی است که توانایی حمل آن را دارند. در ادامه قصد داریم تا با انواع کشتی ها آشنا شویم.

 
انواع کشتی های حمل و نقل دریایی

کشتی های باری عمومی (GENERAL CARGO): همانطور که از نام کشتی های باری عمومی پیداست، از این کشتی ها برای جابجایی انواع محمولات و کالاها استفاده می شود. از جمله تجهیزات این کشتی، جرثقیلی است که بارگیری کالاها بر روی کشتی توسط آن صورت می گیرد. یکی از معایبی که موجب کمرنگ شدن نقش این کشتی در صنعت حمل و نقل دریایی شده، حجم کمتر آن به نسبت سایر کشتی هاست. از این رو میزان استفاده از این کشتی از اواسط دهه 1960 کاهش چشم گیری پیدا کرده است و کشتی های تخصصی تر همچون کشتی های چندمنظوره جایگزین آن شدند که در ادامه مطلب به معرفی آن ها نیز می پردازیم.
 

کشتی‌های حمل‌کننده کانتیر یا کانتینربر (CONTAINER VESSELS): یکی از پرکاربردترین کشتی های حمل بار که نیمی از جابجایی های حمل و نقل دریایی را به خود اختصاص می دهد، کشتی های حمل کننده کانتینر هستند. از این کشتی ها برای حمل کانتینر و محمولات غیر فله استفاده می شود و  فرایند بارگیری و تخلیه کانتینرها بر روی این کشتی توسط جرثقیل های دروازه ای بنادر صورت می گیرد.

برای آشنایی بیشتر با انواع کانتینر می توانید مقاله "کانتینر چیست؟ (انواع کانتینر)" را مطالعه کنید.
 

 کشتی‌های رو رو (RO-RO VESSELS): کشتی های رو رو، کشتی های طبقه بندی شده ای هستند که برای جابجایی وسایل نقلیه چرخ دار، کالاهای عمومی و محمولات سنگین مورد استفاده قرار می گیرند. برای مثال کامیون های دارای بار، اتوموبیل و سایر وسایل نقلیه صنعتی توسط این کشتی ها حمل می شوند. به این صورت که در ابتدا محموله بر روی وسیله نقلیه ای همچون تریلی بارگیری می شود، سپس این وسیله نقلیه همراه با بار داخل خود از طریق رمپ موجود در کشتی وارد کشتی می شود و در مقصد نیز از کشتی خارج می شود. به دلیل کاهش تخلیه و بارگیری در این روش، از آسیب به محموله جلوگیری می شود.
 

کشتی فله بر (BULK VESSELS): کشتی فله بر از جمله کشتی های ایمن و با دوام بالاست که معمولا برای یک سفر اجاره می شود و کالاهای فله را حمل می کند. سنگ معدن، غلات، ذغال سنگ و... از جمله محمولاتی هستند توسط این کشتی حمل می شوند. توجه به این نکته ضروری است که برخی از این کشتی ها توانایی لازم برای حمل مواد نفتی و سنگ های فله را نیز دارند. این کشتی ها همانند نفتکش ها فاقد تجهیزات تخلیه و بارگیری هستند.
 

کشتی تانکر نفتی یا نفتکش ها (OIL TANKER VESSEL): غول دریاها لقبی است که برای این کشتی ها انتخاب شده است. کشتی های تانکر نفتی، کشتی هایی با مقاومت بسیار بالا هستند که بزرگترین بخش ناوگان دریایی را به خود اختصاص دادند و دارای تانکر برای حمل محمولات نفتی هستند. ابعاد بزرگ این کشتی ها موجب شده است تا جابجایی آن ها تنها در اقیانوس و دریای آزاد امکان پذیر باشد. عموما شرکت های بزرگ نفتی بازار این کشتی ها را در اختیار دارند.

کشتی های یخچالی (REEFER VESSELS): همانطور که از نام کشتی های یخچالی پیداست این کشتی ها از تجهیزات سرمایشی برای حمل کالاهای فاسدشدنی و یخچالی برخوردار هستند. محصولات لبنی، دارو، مواد غذایی و... از جمله کالاهایی هستند که توسط کشتی های یخچالی جابجا می شوند.
 

کشتی های دام‌بر (LIVESTOCK CARRIERS): کشتی های دام بر کشتی هایی هستند که مجهز به بخش های مورد نیاز برای جابجایی دام و حیوانات زنده هستند.

کشتی‌های چند منظوره (MULTI-PURPOSE VESSELS): این کشتی ها برای حمل انواع کالاها مورد استفاده قرار می گیرد. بارگیری و تخلیه این کشتی توسط جرثقیل های مخصوص موجود در بنادر انجام می شود.

لندینگ کرافت (LANDING CRAFT): نام دیگر این کشتی، لندی کرافت است که با دارا بودن ساختار ساده و قابلیت حمل کالاهای مختلف بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از مزایای این کشتی می توان به سرعت بالا و تخلیه و بارگیری ساده اشاره کرد. این کشتی ها به گونه ای طراحی شده اند که برای جابجایی در آب هایی با عمق کم مناسب هستند. همچنین به دلیل ساختار ساده ای که دارند می توانند در بنادری با امکانات ناچیز نیز به راحتی تخلیه و بارگیری شوند.

لنج (LAUNCH): لنج ها از جمله وسایل حمل و نقل دریایی هستند که برای حمل بار و مسافر به کار می روند. ابعاد لنج ها به گونه ای است که به عنوان قایق بزرگ یا کشتی کوچک نیز شناخته می شوند. لنج ها مشابه قایق های بادبانی هستند با این تفاوت که به جای بادبان از موتور برای حرکت استفاده می کنند. اقیانوس هند، دریای عمان و خلیج فارس از جمله مکان هایی هستند که لنج های بسیاری در آن قرار دارند.

برای آشنایی با خرده بار دریایی مقاله "خرده بار دریایی یا گروپاژ زمینی چیست" را مطالعه کنید.

دوبه یا بارج (BARGE): بارج یا دوبه از جمله وسایل حمل و نقل دریایی است که برای جابجایی کالاهای سنگین در مسیرهای کوتاه، کانال ها و رودخانه ها به کار می رود. این قایق از یک کف تخت تشکیل شده است که محموله ها بر روی آن قرار می گیرند. ساختار این وسیله حمل و نقل باعث شده تا عمدتا برای جابجایی میان جزایر و بنادر به کار برود.
 

شناور صیادی (FISHING BOAT): این وسیله حمل و نقل دریایی برای ماهیگیری مورد استفاده قرار می گیرد و شامل یک دستگاه ماهیگیری به نام کشنده یا تراولر است.

همانطور که در این مقاله دیدیم، کشتی های مختلفی برای حمل بار وجود دارد که با توجه به نوع باری که توسط آن ها جابجا می شود به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. آشنایی با انواع کشتی های حمل و نقل دریایی باعث می شود هنگام استفاده از روش های حمل دریایی برای جابجایی بار، بتوانیم کشتی یا وسایل حمل و نقل دریایی متناسب با کالاها و محمولات مورد نظر خود را انتخاب کنیم. گروه بین المللی نسیم اطلس با دارا بودن مجوزهای لازم، آماده ارائه خدمات مورد نیاز، توسط انواع وسایل حمل و نقل دریایی است.

عطیه ایزدی (کارشناس بازاریابی دیجیتال)