صنعت خودروسازی در کشورمان، جایگاه بسیار پررنگی در شبکه تولید داشته و سهم قابل توجهی در اقتصاد ملی را از آن خود کرده است. همچنین زنجیره تامین صنعت خودرو یکی از پیچیده ترین زنجیره های تامین به شمار میرود و نقش به سزایی در اشتغالزایی، رشد و رونق ارتباطات، تجارت و بوجود آمدن همکاری بین سازمان ها دارد. در این مقاله ضمن نگاهی بر وضعیت کنونی صنعت خودروسازی در ایران و مطالعه موردی زنجیره تامین و لجستیک در صنعت خودروسازی، به شرح چشم اندازی از صنعت خودروسازی با تکیه بر لجستیک میپردازیم. همچنین در این راستا راهکارهای بهبود سيستم لجستيكي صنعت خودروسازی و پتانسیل‌های موجود را بررسی میکنیم.
صنعت خودروسازی کشورمان با قدمت بیش از 50 ساله خود، تا کنون شاهد فراز و نشیب‌های بسیاری بوده است. این صنعت به دلیل ارتباط گسترده با زنجیره‌ی بالادستی و پایین‌دستی خود و همینطور جایگاه ارزشمندی که در شبکه تولید صنعتی و خدمات پس از فروش دارد، از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و از شاخص های توسعه یافتگی محسوب میشود. صنعت خودروسازی در ایران با داشتن سهم ۱۸درصدی از ارزش افزوده کل صنعت و سهم حدود ۳.۵ درصدی در تولید ناخالص داخلی، نقش پر رنگ خود را در اقتصاد ملی نیز ایفا میکند.
منظور از صنعت خودروسازي صنايع قطعه‌سازي، مجموعه‌سازي، خودروسازي، خدمات مهندسي/ مالي، خدمات پس از فروش و صنايع جانبي خودرو مي‌باشد. اين حوزه كليه بخش‌هاي زنجيره ارزش را در بر گرفته و انواع فعاليت‌هاي صنعتي هر دو بخش قطعه‌سازي و خودروسازي را شامل مي‌گردد.
درحال‌حاضر صنعت خودروسازی کشور با وجود سهم اشتغالزایی و درآمدزایی خود، پس از صنعت نفت و بانکداری در جایگاه سوم ایستاده است. از دلایل اشتغالزایی و ایجاد ارزش افزوده بالای صنعت خودروسازی این است که در فرآیند ساخت خودرو، 3 عامل کلیدی طراحی، مدیریت و اقتصاد دست به دست هم می‌دهند و همچنین تکنولوژی و رشته‌های صنعتی بسیاری از جمله پلاستیک، فلزی، شیمیایی، عایق، پارچه، شیشه، متالوژی، الکترومکانیک، برق و... درگیر می‌شوند. این عوامل صنعت خودروسازی را به لحاظ ضریب همبستگی پسین در رتبه دوم قرار میدهد.
با توجه به اهمیت و ضرورت حملونقل عمومی و به واسطه سهم ۱۲ درصدی اشتغالزایی، اهمیت این صنعت مضاعف شده است. بررسی ها نشان میدهد به ازای تولید هر دستگاه خودرو، دو شغل ایجاد میشود. بدین صورت که 17 درصد آن اشتغال مستقیم (خودروسازی و قطعه‌سازی) و 83 درصد آن اشتغال غیرمستقیم (صنایع بالادستی و فعالیتهای خدماتی به خودرو) میباشد.
همچنین این بررسی ها حاکي از آن است که در صنعت خودرو بيشترين ارزش افزوده در انتهاي زنجيره تامين خودرو و در ارتباط با خدمات پس از فروش محقق ميشود.
یکی دیگر از دغدغه های جدی اخیر، سرمایه گذاری در توسعه صنعت خودرو میباشد. اگر اقدامی در این حوزه صورت نگیرد، شکاف تکنولوژی در این زمینه، رفته رفته با شرکت های مطرح خودروسازی جهانی بیشتر می شود. در این صورت نمیتوان از خودروسازان کشور انتظار داشت خدمات و محصولاتی در سطح خودروسازان بزرگ جهان ارائه کنند.
صنعت مونتاژ قطعات، سهم قابل‌توجهی در فرآیند تولید خودرو در ایران دارد. امروزه بیش از 500 شرکت در زمینه تولید قطعات خودرو برای کشورمان فعالیت میکنند که چندی از بهترین شرکت‌های واقع در ایران، صنایع تولیدی کروز، سازه گستر سایپا و شرکت ایساکو می‌باشند.
براساس بررسی های سازمان بین‌المللی وسایل نقلیه موتوری، در سال ۲۰۲۰ تولید صنعت خودروسازی در جهان با کاهش 18.25 درصدی رو به رو شده است. با این حال تولید خودرو در آسیا به نسبت وضعیت مناسب‌تری داشته است. هنگام شیوع ویروس کرونا، با وجود کاهش تولید و تعطیلی برخی صنایع وابسته به خودروسازی در آسیا، ۱۷ میلیون و ۷۶۲ هزار خودرو تولید شد. بازار تولید خودرو ایران نیز نسبت به سال گذشته 7.3 درصد افزایش داشت.
• منبع: www.oica.net
علارغم افزایش تولید داخلی، واردات خودرو از تیرماه ۹۷ ممنوع اعلام شد و خودروهای از پیش خریداری شده نیز از این قاعده مستثنی نبودند. با اجرای این طرح تا کنون (اواخر سال 1400)، هنوز تعداد زیادی خودرو در صف انتظار خروج از گمرک و رسیدن به دست مشتریان هستند. واردات خودرو در ایران تنها به صورت CKD (بدین معنا که قطعات خودرو به صورت جزء به جزء وارد شده و در کارخانه مونتاژ می شوند) انجام میگیرد.
با توجه به بررسی های انجام گرفته در سال 2019، علارغم سهم قابل قبول کشور از منظر تولید و قرار گرفتن در جایگاه بیست و یکم، آمار بدست آمده نشان میدهد خودروسازی ایران از منظر صادرات و واردات و به دلیل حجم و ارزش کمتر از 1 میلیون دلار در جایگاه صد و ششم جهان قرار گرفته است.
کیفیت پایین خودروهای تولیدی داخلی، اصلیترین دلیلی است که موجب شده صنعت خودروسازی ایران در عرصه بین‌المللی حرفی برای گفتن نداشته باشد.
ارزش صادرات و واردات بر حسب میلیارد دلار محاسبه شده است.
منبع: atlas.cid.harvard.edu
وجود این تفاوت بزرگ نشان میدهد در بخش صادرات نیاز به بهبود بسیار داریم. صادرات خودروهای داخلی موضوع بسیار مهمی است که باید به آن بیشتر بپردازیم. محقق گشتن این موضوع تنها با توانمندسازی خط تولید و بهبود کیفیت، تنوع بیشتر محصولات، کاهش هزینه‌ها، کشف فرصتهای ورود به بازار و به خصوص ارتقای خدمات پس از فروش میسر می‌گردد. با وجود تحریم‌های اتمام ناپذیر که عرصه را بر ایران تنگ و دسترسی به تکنولوژی های روز دنیا را سخت کرده است، برای جهش صادرات خودرو کشورمان، نیاز است تا بستری برای همکاری‌های بین‌المللی در صنعت خودرو ایجاد شود.
عمده بازارهای صادراتی ایران در سال‌های گذشته کشورهای عراق و سوریه بوده اند. همچنین در کشورهایی چون هنگ‌کنگ، اسپانیا، تایوان، چین، ترکیه و امارات نیز سهمی داشتیم. البته به نظر می‌رسد که در برخی موارد صادرات خودروها به منظور گذراندن برخی مراحل و آزمایش‌ها صورت گرفته باشد.
بر اساس آمار گمرک در سال 1398، ۹۰ درصد سهم صادرات را خودرو ساینا تشکیل داده است. 10 درصد باقی‌مانده نیز متعلق به پراید، تیبا و کوییک از محصولات سایپا و همچنین سمند، پژو پارس، پژو ۲۰۷، هایما و دنا از محصولات ایران‌خودرو بوده است.
با توجه به سخنان وزیر صنعت، معدن و تجارت، امید است بتوانیم با اندکی بهبود در زیرساخت‌های کشور، استانداردسازی و برداشتن موانع پیش رو، تولید سالانه و توان صادراتی کشور را افزایش دهیم.
رقابت، نیروی محرک بازار است. فضـای حاکـم بـر صنعـت خودروسـازی ایـران به نوعی متمرکـز، انحصـاری و به دست دو بازیگــر اصلـی بــازار خــودرو ایــران (شــرکتهای ایــران خــودرو و ســایپا) است. برعکس شرکت‌های بزرگ خودروسازی در عرصه جهانی، این دو شرکت در سال‌های اخیر رقابت تنگاتنگی با هم دارند. هر کدام تلاش میکنند معیارهای برتر را در محصولات خود اعمال کنند. از طراحی‌های خلاقانه، تکنولوژی‌های جدید و امکانات جانبی منحصر به فرد گرفته تا اقداماتی در جهت عمر مفید و کم استهلاک بودن خودرو. صنعت خودروسازی کشورمان جای رشد بسیاری دارد. توان کم شرکت‌های خودروسازی در تولید متنوع و عرضه محصولات جدید در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت، استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات فرسوده و تکنولوژی‌های قدیمی در خط تولید، از مواردی است که باید اصلاح شود.
برترین کمپانی‌های خودروسازی جهان
سهم شرکت های خودروسازی ایرانی در صنعت
زنجیره تامین خودرو شامل تمام مواد، خدمات و قطعات ورودی و خروجی مرتبط با عملیات تجاری است. رایج‌ترین رویکرد در صنعت خودروسازی کشورمان، مونتاژ قطعات و سیستم‌های پیچیده برای تولید خودرو است. شرکت‌های خودروسازی برای تکمیل فرآیندهای تولید و ارائه دستگاه های خودرو به کاربران خود به هزاران قطعه نیاز دارند.
همچنین تولید مدل‌های ترکیبی، پیچیدگی در زنجیره ی تامین را افزایش میدهد. به عنوان مثال به‌طور متوسط یک خودروی سواری از سی هزار قطعه و مجموعه‌ای از قطعات فلزی، پلاستیکی، لاستیکی، مدارات الکترونیکی و سیم‌ها، قطعات مکانیکی و موتوری تشکیل میشود. از این رو زنجیره تامین صنعت خودروسازی یکی از پیچیده‌ترین، گسترده‌ترین و جهانی ترین زنجیره‌های تامین محسوب میشود و لجستیک در این مراحل نقش منحصر به فرد و به سزایی ایفا میکند.
صنعت خودروسازی در ایران وابستگی خارجی بالایی دارد به طوری که ساخت قطعات در کشور توجیه اقتصادی ندارد. امروزه تجارت بین‌المللی جهانی شده است؛ این بدین معناست که میتوان قطعات و مواد را با نرخ های بسیار ارزان تر در سطح بین المللی حمل کرد و هر تولید کننده یا ارائه دهنده خدمات خودرو می تواند دقیقاً آنچه را که نیاز دارد خریداری کند. بدین صورت که تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان به کمک سیستم‌های پیشرفته قطعات بسیار پیچیده مورد نیاز در سطح جهانی را جستجو کرده و شرکت‌های متخصص این قطعات را برای مونتاژ، به هر نقطه از کره زمین ارسال میکنند.
بازار مدرن جهانی نیازمند رسیدن به موقع کالاها و خدمات است و باید کیفیت و انتظارات مشتری را برآورده کند. بسیاری از تولیدکنندگان خودرو از استراتژی تولید به‌موقع (Just In Time) استفاده میکنند، بدین صورت که با پیشبینی قطعات مورد نیاز و سفارش آنها حجم زیادی از فضای ذخیره‌سازی مورد نیاز برای قرار دادن تمام مواد و قطعات خود را حذف میکنند. برای پیاده‌سازی استراتژی JIT ، تامین‌کنندگان و شبکه‌های لجستیکی باید بسیار قابل اعتماد و منعطف باشند. تاخیر در هر نقطه از زنجیره تامین در بازار امروز بسیار پرهزینه است.
بدون مدیریت زنجیره تامین و فرآیند لجستیک، شرکت‌های خودروسازی از سفارشات عقب مانده و با تاخیر به وجود آمده نارضایتی مشتریان را تجربه خواهند کرد. فناوری‌های مدیریت زنجیره تامین به صنایع امکان می دهند تا مواد و قطعات ورودی و خروجی خود را به دقت نظارت کرده و تایید کنند که به موقع دریافت می‌شوند.
بخش های مختلف یک زنجیره تامین خودرو شامل موارد زیر میباشد:
جریان موجودي: فرآیند لجستیك با حمل مواد اولیه يا قطعات از تامین‌کننده آغاز و با تحويل محصول ساخته شده نهایی به مشتري پايان مي‌يابد. در جريان اين انتقال، به ارزش ماده خام افزوده ميشود. این ارزش تنها زماني ایجاد میشود که محصول نهايي مطابق با نیاز مشتري و در زمان و مکان موردنظر تحويل داده شود. جريان موجودي از 3 بخش توزيع فیزيکي، پـشتیباني تولیـد و لجستیک تشکیل ميشود.
جریان اطلاعات: جريان اطلاعات سه حوزه عملیاتي توزيع فیزيکي، پشتیباني تولید و تدارکات را با تعیـین مکانهـاي ويـژه و نیازهـاي متفـاوت جابجـايي در سیستم لجستیك ترکیب ميکند. دو عنـصر اصـلي جريـان اطلاعـات عبارتنـد از: جريـان برنامه‌ريزي و هماهنگي و جريان عملیاتي.
جریان مالی: جریان مالی در زنجیره تامین خودرو تمامی عملیات و نقل و انتقال های مالی شامل جریان‌های نقدی جهت انجام فرایندهای مختلف سازمانی، تامین مواد اولیه، فروش محصول نهایی، هزینه های برگشتی و ... را در بر میگیرد.
عوامل موثر در زنجيره تامین خودروسازي، از قطعه‌سازان رده سوم تا شرکت خودروساز، در هر يک از فرآيندهاي اين زنجيره به شيوه جديد و کامل‌تري ايفاي نقش و تمرکز ميکنند. به عنوان مثال خودروساز از طراحي خودرو تا ارتباط با مشتري را هدايت ميکند. تامين‌کنندگان رده اول سيستم‌ها را تامين و بر زنجيره تامين مديريت ميکنند. سازندگان رده دوم، خدمات نوآوري و فناوري ماژول‌ها را تامين ميکنند و رده سومي‌ها مواد اوليه را فراهم کرده و فرآيند توليد قطعه را انجام مي‌دهند.
رویکردهای تاثیرگذار در مدیریت زنجیره تامین صنعت خودرو را می توان به سه حوزه اصلی تقسیم کرد:
1. استفاده از پلتفرم‌های نرم‌افزاری برای جمع‌آوری و سازمان‌دهی اطلاعات و نیز تحلیل و پیشبینی روندها:
در فضاي رقابتي کسب‌و‌کارهای امروز، يکي از مهمترين کلیدهاي بهبود زنجیره تامین براي رسیدن به سطح جهاني، مديريت زنجیره تامین به صورت يکپارچه و استفاده از فناوري اطلاعات است. این رویکرد موجب صرفه‌جويي اقتصادي و افزايش کارايي میشود. همانطور که گفته شد عملیات تولید خودرو مستلزم مونتاژ سیستم‌های پیچیده با قطعات متعدد است، بدین صورت که با افزایش تعداد قطعات، احتمال خطای انسانی افزایش می‌یابد. با پیاده‌سازی نرم افزار مدیریت زنجیره تامین، شرکت ها می‌توانند هر بخش را برای مقادیر کافی موجودی در دسترس ردیابی کنند. همینطور نرم افزار مدیریت زنجیره تامین میتواند تعیین کند که کدام قطعات برای فرآیند لازم است و میتواند به طور چشمگیری احتمال خطای انسانی را کاهش دهد. این اقدامات در نهایت منجر به مونتاژ دقیق محصولات مطابق با سفارش مشتریان میشود.
2. حفظ بالاترین استانداردهای ممکن در کلیه عملیات‌های داخلی و خارجی: کنترل کیفیت یک گام اساسی در چرخه عمر تولید است. مدیریت زنجیره تامین، کنترل کیفیت را به عنوان یکی از مهمترین عناصر خود در خط تولید قرار میدهد.
3. کنترل و بهینه‌سازی هزینه‌های متغیر و ثابت جهت بهره‌وری و سودآوری بیشتر: با پیاده‌سازی یک مدیریت زنجیره تامین کارآمد، می توان مقرون‌به‌صرفه بودن قطعات را کنترل کرد.
در صنعت خودروسازی، لجستیک نقش خود را به عنوان یک محرک جهت پیاده‌سازی زنجیره تامینی گسترده ایفا میکند. به بیانی دیگر لجستيك در این صنعت و ساير صنايع توليدي، در حكم پشتيبان فعاليت‌هاي توليدي اين بنگاه‌ها عمل مي‌كند و آنها را با مشتريان و تامین‌کنندگانشان پیوند مي‌دهد.
در نتیجه استنباط میشود که موفقیت صنعت خودروسازی به ثبات لجستیک و زنجیره تامین تولید خودرو بستگی دارد. از لحظه ای که مشتری، قطعه یا ماده را درخواست میکند تا زمانی که آن محصول به دست او می رسد، لجستیک مسئول کل عملیات است. مشاغل تولیدی مانند صنایع خودروسازی به شدت به ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک متکی هستند.
لجستیک یکپارچه:
فعاليت‌هاي لجستيكي همانند هر فعاليت ديگري هزينه ایجاد میکند كه اين هزينه‌ها در قيمت تمام شده و هزينه‌های سالانه بنگاه تاثیر میگذارند. مقياس بالاتر هزينه تمام شده محصولات در صنعت خودروسازي نسبت به ساير كالاهاي توليدي، زنجيره تامين گسترده و تنوع قطعات مونتاژي در آن ايجاب مي‌كند كه فعاليت‌هاي لجستيكي و هزينه‌هاي آنها در اين صنعت به صورت ويژه مورد توجه قرار گيرند.
هزينه‌هاي لجستيكي از اجزاي مختلفي مانند هزينه‌هاي حملونقل، انبارش، كنترل موجودي و مديريت لجستيك تشكيل شده است كه سهم مهمي در هزينه‌هاي يك زنجيره‌تأمين دارند.
• هزينه سرمايه راكد
• هزينه فضاي ذخيره‌سازي
• هزينه‌هاي ريسك موجودي شامل منسوخ شدگي، خرابي، فساد كالا و غيره
• هزينه تخليه و بارگيري قطعات و محصولات در داخل كارخانه
• جابجايي محصولات و قطعات بين انبارها، خطوط مونتاژ و توليد و ...
• بسته‌بندي
هزينه‌هاي لجستيكي عامل تاثيرگذار و مهمي در سطح رقابت‌پذيري يك بنگاه هستند. اين مسئله در صورتي كه در سطح كلان مطرح باشد، در تعيين رقابت‌پذيري ملي يك كشور در سطح جهان نيز تاثيرگذار خواهد بود.
هزینه‌ی لجستیکی داخل مرزی تقریبا دو برابر هزینه‌ی ساخت خودرو است. قیمت لجستیک درون مرزی یک خودرو 10% قیمت خودرو را تشکیل میدهد. این در حالی است که هزینه واقعی ساخت خودرو تنها 5% است.
بهبود سیستم‌های لجستیکی تاثیر به سزایی در کاهش هزینه‌های لجستیکی دارد.
منبع: ماهنامه لجستيك و زنجيره تامين (سال نخست - شماره 6 – شهريور 1391)
کشور ايران پتانسیل زيادي براي توسعه صنعت خودروسازی و دیگر صنایع موجود دارد. کشور ایران میتواند با استفاده از موقعیت خاص جغرافیايي و استراتژيك بينظیر که از طرفی قابلیت تبدیل شدن به حلقه لجستیک بین آسیا و اروپا و از طرف دیگر قابلیت تبدیل شدن به حلقه ارتباطی بین کشورهای آسیای میانه و آب های آزاد را دارد؛ در زمینه حملونقل و ارتقا زنجیره تامین گسترده خودرو نقش بسیار مهمي ايفا نمايد.
در حال حاضر شرکت های ارائه دهنده خدمات لجستیکي در صنعت خودرو چندان توسعه نیافته اند. اين در حالي است که کشورهاي ديگر دنیا بواسطه ی حجم مواد اولیه و قطعات متعدد و تامین کننده های بسیار درگیر در این صنعت، بسیار سازمان‌یافته و پیشرفته عمل میکنند. با ایجاد زیرساخت و ارتقا سیستم لجستیکی کشور و همچنین با وجود سابقه‌ی دیرینه تجارت و بازرگانی کشورمان در این زمینه شاهد رشد لجستیکی ایران خواهیم بود.
تمايل براي جهاني شدن و فشار رقابتي سنگین موجود، بسیاري از کارخانه‌هاي تولیدي از جمله کارخانه‌های خودروسازی را به سمت برونسپاري فرآیندهای لجستیکي خود سوق داده است. شرکت‌هاي خدمات لجستیك طرف سوم يا به اختصار 3PLها به شرکت‌هايي گفته ميشود که سازمان‌هاي تولیدي يا خدماتي، بخشي يا کل امور لجستیکي خود را به آنها برونسپاري ميکنند. اين شرکتها در حوزه‌هاي حملونقل و انبارداري متخصص و قادر به اجراي عملیات لجستیکي مجزا و وظايف پیچیده لجستیکي هستند.
با وجود این برونسپاری کارخانه ها می‌توانند روی توانمندي‌هاي کلیدي خود تمرکز کرده و کارايي تولیدي خود را افزايش دهند. ضمن اینکه شرکت‌هاي 3PL از اولويت انتخاب بیشتري برخوردار مي‌باشند. اهمیت لجستیك يکپارچه و برونسپاري خدمات لجستیك به متخصصان، امری ثابت شده است.
با نگاهی بر گذشته در میابیم فراگیری کویید 19 با وجود اینکه علاقه به مالکیت وسایل نقلیه شخصی را دوباره تقویت کرد، اما شکنندگی زنجیره‌های تامین جهانی خودرو را به شدت آشکار کرد. تامین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و خرده‌فروشان همگی باید بهترین شیوه ها را مورد بازنگری قرار دهند و با اعمال آنها، روابط زنجیره تامین پایدارتر و قوی تری ایجاد کنند تا بتوانند با رویکردی منعطف با تغییرات و چالش‌های در حال وقوع و آینده صنعت سازگار شوند. بهبود فرآیندهای یکپارچه‌سازی در آینده حائز اهمیت بسیاری است.
ساخت خودرو یک فرآیند جهانی است. از آنجایی که تامین‌کنندگان قطعات و تجهیزات اصلی خودرو و خرده‌فروشی ها اغلب در چندین قاره پراکنده شده اند، یافتن راه‌حل‌های انعطاف‌پذیر برای روابط زنجیره تامین بسیار مهم است. در حالی که عنصر جغرافیایی یک چالش است، امکان برقراری ارتباط سریع و توانایی تهیه قطعات مورد نیاز با قیمت مناسب با غلبه بر این چالش، همواره نیاز به بهبود و ارتقا دارد. همچنین با توسعه خودروها و روی کار آمدن وسایل نقلیه خودران و وسایل نقلیه الکتریکی، شیوه‌های پیاده‌سازی زنجیره تامین تغییر پیدا میکند و بازیگران جدیدی را به صنعت تزریق میکند.
افزایش تعداد مشارکت بین خودروسازان و شرکت های لجستیک نیز باعث رشد بازار لجستیک خودرو می شود. صنعت خودرو به شدت به برون سپاری خدمات لجستیک متکی است. همانطور که قبلا گفته شد هنوز در کشور ایران شرکت های 3PL مورد تاکید لازم قرار نگرفته اند. انتظار میرود در آینده با برونسپاری خدمات لجستیکی به شرکت های 3PL و تمرکز بیشتر روی فرایندهای تولیدی و استفاده از تکنولوژی های نو در این راستا، جان تازه‌ای به این صنعت بخشیده شود.
برای همگام شدن با نیازهای فردای این صنعت و برآوردن تقاضا، باید به‌روزرسانی‌هایی در سراسر صنعت پیاده کرد و زیرساخت های سیستم لجستیکی را ارتقا داد. در ادامه به‌طور تخصصی‌تر به راهبردهای بهبود سیستم لجستیکی صنعت خودروسازی میپردازیم.
با توجه به چالش های موجود در صنعت خودروسازی کشورمان مانند افزایش چشمگیر قیمت مواد اولیه و قطعات تولیدی، قیمت فروش قطعات خودرو، بحران نقدینگی موجود و مشکلات تامین مواد اولیه و قطعات نیمه ساخته داخلی و خارجی؛ بسیار مهم است تا با بهبود سیستم لجستیکی راهبردهای جدیدی برای مقابله با این چالش ها بیابیم.
ماهيت ذاتي صنعت خودروسازي ايجاب مي‌كند كه در كاهش قيمت تمام شده از طريق بهبود سيستم لجستيكي، سه سطح مد نظر قرار گيرد. بدین علت كه خودروساز از يك طرف همانند هر بنگاه ديگري نيازمند بهبود فعاليت‌هاي لجستيكي درون بنگاهي است كه اين مسئله به دليل مونتاژ محور بودن خطوط توليد، تعداد بسيار زياد قطعات خودروها و حجم انبارش بالاي آنها، اهميت بسیاری پیدا میکند. از سوي ديگر به دليل سهم برونسپاري بسيار بالا در ساخت قطعات خودروها، خودروساز روابط تنگاتنگي با تامين‌كنندگان قطعات و مواد اوليه دارد.
شاخص‌هاي بررسي عملكرد سيستم لجستيكي به سه دسته عمده تقسيم می‌شوند:
1. شاخص‌هاي بهره‌وري: مانند دقت در تحويل و سطح خدمات به مشتري
2. شاخص‌هاي اثربخشي: مانند سيكل زماني گردش موجودي و جريان‌هاي نقدينگي
3. شاخص‌هاي هزينه‌اي: كه نشانگر هزينه‌هاي صرف شده براي انجام فعاليت‌هاي لجستيكي هستند.
برخی از بهبود های لجستیکی که میتوان در بخش های مختلف زنجیره تامین به کار برد، عبارتند از:
الف) حوزه تامين و توزيع:
• بكارگيري سيستم‌هاي تامين نوين
• برونسپاري بخش‌هايي از فرآيندهاي تامين و توزيع با كمك شركت‌هاي خدمات لجستيكي
• بكارگيري راهكارهاي فناوري اطلاعات در برقراري ارتباط موثر با تامين كنندگان
• بهبود حملونقل جاده‌اي و ريلي خودرو از مخزن تا نمايندگي‌ها و مبادي خروجي كشور
• بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين در برنامه‌ريزي حملونقل همچون سيستم‌هاي حملونقل هوشمند
ب) حوزه انبارداري و ذخيره‌سازي:
• اصلاح در چيدمان و انبارش محصولات و قطعات در انبارها
• بكارگيري سيستم‌هاي نوين نگهداري و كنترل موجودي
• بكارگيري فناوري‌هاي جديد در انبارداري (مانند RFID)
ج) حوزه لجستيك درون كارخانه:
• بهبود در بكارگيري وسايل جابجايي درون كارخانه
• بهبود در جانمايي موجودي‌هاي در جريان كار و برخي ايستگاه‌هاي مونتاژ
د) ساير بهبودها در حوزه‌هاي مديريتي و اداري:
• بكارگيري سيستم هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت در كنار سيستم فعلي حسابداري
• بكارگيري راهكارهاي فناوري اطلاعات جهت ايجاد يكپارچگي و مديريت موثر در بخش‌هاي مختلف لجستيك خودروساز
1- اقدامات صورت گرفته در صنعت خودروسازی
• ارایه خدمات یکپارچه و مستمر لجستیک قراردادی به منظور ارسال مواد اولیه به کشور چین و بازگشت کالاهای پردازش شده و نهایی به ایران
• مدیریت لجستیک داخلی پروژه های ارسال خودروهای ایرانی به کشورهای همسایه
• ارایه خدمات یکپارچه لجستیکی (درب به درب) مواد و قطعات وارداتی مورد نیاز در صنعت خودروسازی اعم از تشریفات گمرکی در مبدا، حملونقل بین الملل ( بصورت حمل و نقل دریایی، حمل و نقل هوایی، حمل و نقل زمینی، حمل و نقل ریلی، حمل و نقل چندوجهی) و ترخیص اقلام بالغ بر 500 سند
• پشتیبانی کامل از محمولات ترانزیت داخلی خودروسازی های مطرح کشور از بندرعباس به گمرکات مختلف کشور
• ارایه خدمات مشاوره ای تخصصی در زمینه مهندسی لجستیک به برخی شرکت های خودروسازی مطرح که بصورت یکپارچه از مرحله عارضه یابی تا طراحی و اجرا صورت پذیرفته است.
2- پروژه های قابل انجام در این صنعت :
• طراحی ساختار و شبکه زنجیره تامین صنعت خودرو
• طراحی سیستم لجستیک یکپارچه برای صنایع خودروسازی
• عارضه یابی یکپارچه لجستیک و زنجیره تامین صنعت خودروسازی
• برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی در رابطه با کلیه مباحث لجستیک و زنجیره تامین برای فعالین صنعت خودروسازی
• پشتیبانی کامل از کلیه خدمات مورد نیاز خودروسازان و شرکت های قطعه ساز در زمینه فناوری اطلاعات اعم از طراحی ساختار شبکه، اتوماسیون های یکپارچه سازمانی ، سهولت در ارتباطات درون و بیرون سازمانی با استفاده از تکنولوژی Voip و امنیت اطلاعات
گروه بین المللی نسیم اطلس با 11 سال تجربه‌ی عملیاتی کارآمد در زمینه مدیریت لجستیک و زنجیره تامین و همکاری با شرکت های مطرح، به شناخت کامل در مورد نیازهای صنعت خودروسازی رسیده است و آمادگی کامل خود را جهت انجام کلیه پروژه های مطرح شده در فوق با هدف بهبود وضعیت زنجیره تامین صنعت خودرو و لجستیک در صنعت خودروسازی اعلام می دارد.
خدمات کسب و کار و فرآیندهای پشتیبانی سازمان
