بزرگترین سازمان غیر دولتی بین المللی که در حوزه حمل و نقل فعالیت می کند و در سال 1926 توسط 16 کشور در اتریش تاسیس شد، "فیاتا" یا "فدراسیون بین المللی اتحادیه های شرکت های حمل و نقل بین المللی فورواردر" نام دارد. در حال حاضر بیش از 40000 شرکت بارفرابری یا همان فورواردری تحت پوشش این انجمن هستند و تهیه و تدوین اسناد حمل فیاتا یکی از اقدامات مهم این انجمن به شمار می آید. در ادامه قصد داریم تا ضمن پاسخ به سوال اسناد حمل فیاتا چیست، با انواع اسناد حمل فیاتا و کاربردهای آن آشنا شویم.
یک دسته از اسناد معتبری که در تجارت بین المللی کاربرد بسیاری دارند، اسناد حمل فیاتا هستند که توسط این سازمان تهیه و تدوین شدند و با رنگ های مختلف از یک دیگر قابل تشخیص هستند. این اسناد از شهرت و انسجام بالایی برخوردار هستند از این رو در حمل و نقل بین الملل بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. اسناد حمل فیاتا انواع مختلفی دارند که قصد داریم در ادامه به معرفی انواع اسناد حمل فیاتا بپردازیم.
یک سری قوانین و مقررات بر اسناد حمل فیاتا حاکم است که توجه و رعایت آن ها ضروری است. یکی از مهمترین قوانین حاکم بر استاد حمل فیاتا این است که تنها انجمن های ملی فورواردری که عضو سازمان فیاتا هستند اجازه دارند تا بر انتشار و توزیع این اسناد نظارت داشته باشند و وظیفه چاپ آن ها را به سه زبان آلمانی، فرانسه و انگلیسی (مطابق با نمونه اصلی) برعهده بگیرند. البته توجه به این نکته ضروری است که این اسناد پس از تهیه باید برای سازمان فیاتا ارسال شود و تاییدیه لازم را از این سازمان دریافت کند و سپس فرایند تکثیر آن انجام شود.
از سوی دیگر هر کدام از فرم ها باید حاوی یک شماره سریال باشد و پس از توزیع این اسناد توسط انجمن های هر کشور، آمار و اطلاعات مربوط به هر فرم ثبت و ضبط شود.
نکته آخر اینکه از میان این اسناد حمل، تالیف چهار سند FWR ،FCT،FCR و FBL در انحصار فیانا است و سایر شرکت ها اجازه تکثیر آن ها را ندارند.
اسناد حمل فیاتا انواع مختلفی دارند و انجمن سازمان های ملی بارفرابری مسئولیت دارند تا این اسناد را به سه زبان فرانسه، انگلیسی و آلمانی و با حروف اختصاری کشور خود چاپ کنند و سپس نشر بدهند. البته لازم است تا این اسناد پیش از چاپ، به دبیرخانه فیاتا ارسال شوند و در صورت تایید چاپ شوند.
این اسناد عبارتند از:
• گواهی رسید بارفرابر (FCR)
• گواهی حمل بارفرابر (FCT)
• دستور حمل بارترابری (FFI)
• رسید انبار فیاتا (FWR)
• بارنامه حمل ترکیبی قابل معامله فياتا (FBL)
• راهنامه فیاتا (FWB)
• اظهارنامه فرستنده مبنی بر حمل کالای خطرناک (SDT)
• گواهی وزن در حالت inter modal (SIC)
در ادامه قصد داریم تا با هر کدام از این اسناد بیشتر آشنا شویم.
FCR یک نوع گواهی است که به منظور استفاده بارفربران بین المللی عضو فياتا، توسط فیاتا تهیه و معرفی گردید. FCR بار فرابر را قادر میسازد تا سندی مخصوص که بیانگر پذیرش رسمی مسئولیت در قبال کالا است را بلافاصله بعد از دریافت کالا، در اختیار فرستنده بگذارد.
با تکمیل FCR بار فرابر گواهی می نماید که کالای مشخصی را با هدف نگهداری نزد خود و یا ارسال (همراه با دستورات فسخ نشدنی) در اختیار گرفته است. فسخ این دستورات در صورتی امکان پذیر است که اصل FCR به بارفرابر صادر کننده آن عودت داده شود و وی قادر باشد تا فسخ یا تغییر را اعمال کند.
FCR در موقعیت EX-work و برای نشان دادن انجام تعهدات فروشنده در قبال خریدار به کار می رود. در صورتی که روش پرداخت به صورت اعتبارات اسنادی باشد، فروشنده میتواند با ارائه FCR مبلغ فروش کالا را دریافت کند. FCR سندی غیر قابل معامله است و تنها در یک نسخه صادر می شود زیرا در هنگام تحویل کالا به خریدار ارائه این سند الزامی نیست.
بارفرابر بهنگام صدور FCR فياتا می بایست اطمینان حاصل نماید که:
• خود یا نماینده اش کالای مندرج در سند مزبور را در اختیار گرفته و حق واگذاری کالا منحصرا به وی داده شده باشد.
• کالا به صورت ظاهری در شرایط خوبی باشد.
• مطابقت میان جزئیات مندرج در FCR با دستورات دریافت شده وجود داشته باشد.
• شرایط سایر اسناد حمل همچون بارنامه و... با تعهدات پذیرفته شده توسط بارفرابر در FCR، در تناقض نباشد.
همچنین فیاتا نیز مقرراتی را برای بارفرآبران در نظر گرفته است که عبارتند از:
• FCR را فقط اشخاصی می توانند امضاء نمایند که صلاحیت و اجازه این کار را داشته باشند.
• امضاء کنندگان FCR باید نسبت به وظایف قانونی که با صدور آن متوجه شان می شود، آشنا باشند.
• باید از سند FCR به خوبی مراقبت شود و از پست سفارشی برای ارسال آن استفاده شود.
• هزینه صدور FCR باید توسط بارفرابر از ذینفع دریافت شود.
FCT یکی از اسنادی است که برای استفاده بارفرابران بین المللی تحت پوشش فیاتا معرفی شده است و بلافاصله پس از دریافت کالا توسط بارفرابر، در اختیار فرستنده قرار می گیرد. این سند بیانگر تعهد بارفرابر برای تحویل کالا مربوطه در مقصد توسط نماینده منصوب شده است.
صدور FCT به معنای پذیرش مسئولیت ارسال و تحویل محموله توسط بارفرابر، مطابق با دستورات قید شده در سند توسط فرستنده است. به موجب این سند، بار فرابر مسئول بار فرابری و تحویل کالا نیست بلکه تعهد وی صرف تابع شرایط بارفرابری درج شده در سند است. از سوی دیگر فروشنده می تواند با ارائه FCT به بانک، وجه حاصل از فروش را دریافت کند.
در صورت صدور FCT به صورت «به حواله کرد»، این سند قابل معامله است و تحویل کالا در صورت ارائه نسخه اصلی ظهرنویسی شده انجام میگیرد.
بارفرابر بهنگام صدور FCT فياتا می بایست اطمینان حاصل نماید که:
• خود یا نماینده اش کالای مندرج در سند مزبور را در اختیار گرفته و حق واگذاری کالا منحصرا به وی داده شده باشد.
• کالا در وضع و شرایط مناسبی باشد.
• مطابقت میان جزئیات مندرج در FCT با دستورات دریافت شده وجود داشته باشد.
• شرایط سایر اسناد حمل همچون بارنامه و... با تعهدات پذیرفته شده توسط بارفرابر در FCT، در تناقض نباشد.
• نسبت به بیمه محموله توافق شده باشد.
• تعداد نسخه های اصلی تعیین شده باشد.
• توصیه میشود که در ارسال نسخه FCT از پست سفارشی استفاده شود.
تنظیم FCT باید با کمال دقت انجام شود تا مندرجات آن دقیقا با مشخصات محموله مطابقت داشته و کارمزد تهیه و صدور این سند نیز مورد توافق و قبول قرار گرفته باشد.
فرم های مختلفی با عنوان دستور حمل توسط بارفرابران طراحی می شود که نیاز به تکمیل توسط مشتریان دارد. از آنجایی که فرم ها ظاهر متفاوتی دارند فیاتا فرمی را مطابق طرح کلی سازمان ملل برای اسناد تجاری طراحی کرده است تا همه اعضا از یک فرم استاندارد و یک شکل استفاده کنند. اما سازمان های عضو میتوانند بر حسب نیازها و شرایط ملی خود در این فرم های پیشنهادی تغییرات ایجاد کنند (توجه به این نکته ضروری است که این تغییرات باید در چارچوب طرح کلی سازمان ملل باشد).
نکته حائز اهمیت این است که ظهر این فرم بایستی حاوی شرایط عمومی صنفی باشد؛ به این معنی که مفاد و موازینی که توسط صنف مربوطه در هر کشور تدوین و تصویب می شود را در برگیرد. از این رو توصیه می شود که شرکت های ایرانی حتی المقدور این دستور حمل را با درج شرایط عمومی صنفی خود تهیه و از آن استفاده نمایند.
در صورتی که بارفرابران خدمات انبارداری را به مشتریان خود ارائه دهند لازم است تا رسیدی را در مقابل دریافت کالا ارائه کنند؛ این رسید همان FWR یا رسید انبار فیاتا است که می تواند در سطح ملی مورد استفاده قرار گیرد. انتقال مالکیت و لزوم تحویل صحیح و سالم کالا جزو شرایط درج شده در این رسید هستند که مورد قبول مراجع قضائی نیز قرار گرفته است.
رسید انبار فیاتا یا FWR قابلیت معامله شدن ندارد. مندرجات ظهر این سند بستگی به معیارها و شرایط معمول در هر کشور دارد و چنانچه شرایط عمومی صنفی بارفرابری شامل فعالیت انباداری نیز باشد از این شرایط می توان برای ظهر قبض مذکور استفاده نمود.
توجه به این نکته ضروری است که رسید انبار فیاتا یک سند رسمی و قانونی به حساب نمی آید.
از سال 1992 بارنامه قابل معامله حمل چند وجهی فیاتا جایگزین بارنامه حمل مرکب فیاتا شد که امروزه به عنوان معتبرترین نوع بارنامه سراسری شناخته می شود. تنها سازمان عضو فیاتا یا انجمن های ملی اجازه نظارت بر چاپ و نشر اسناد حمل فیاتا، به ویژه بارنامه حمل چند وجهی را دارند.
در ایران، انجمن شرکت های حمل و نقل بین المللی وظیفه و مسئولیت تهیه و چاپ این سند را بر عهده دارد و طبق قراردادهایی که با سازمان فياتا امضاء نموده است مسئولیت حسن استفاده از این سند و حصول اطمینان از وجود پوشش بیمه ای بهنگام استفاده از آنرا پذیرفته است.
راهنامه حمل و نقل چندوجهی فیاتا (FWB) یک سند حمل و نقل از نوع حامل است که توسط فیاتا برای استفاده اپراتورهای حمل و نقل چند وجهی (MTO) تنظیم شده است. یکی دیگر از موارد استفاده این سند نیز، بارنامه دریایی است.
فورواردر نه تنها مسئولیت انتخاب نمایندگان برای تحویل کالا در مقصد را بر عهده می گیرد، بلکه مسئولیت کلیه حامل ها و اشخاص ثالثی که توسط او برای انجام حمل و نقل درگیر شده اند را نیز بر عهده دارد. توجه داشته باشید که ارائه FWB (برخلاف FBL یا همان بارنامه حمل و نقل چندوجهی فیاتا)، برای تحویل کالا در مقصد توسط گیرنده ضروری نیست.
از جمله اسناد حمل فیاتا که در حمل چندوجهی کاربرد دارد می توان به FWB اشاره کرد که توسط سازمان فیاتا تهیه شده.
نکته قابل توجه بعدی این است که سند FWB یکی از اسناد غیر قابل معامله است.
هنگام صدور FWB، فورواردر باید اطمینان حاصل کند که:
• خود یا نماینده اش کالای مندرج در سند مزبور را در اختیار گرفته و حق واگذاری کالا منحصرا به وی داده شده باشد.
• کالا به صورت ظاهری در شرایط خوبی باشد.
• مطابقت میان جزئیات مندرج در FWB با دستورات دریافت شده وجود داشته باشد.
• مسئولیت پوشش بیمه باربری با فرستنده به توافق رسیده باشد.
این فرم میتواند به حمل کالاهای خطرناک طبق قوانین ملی یا محلی کمک کند. SDT فیاتا را می توان برای حمل و نقل جاده ای و دریایی استفاده کرد.
اظهارنامه فرستنده نباید توسط فورواردر تکمیل شود. بلکه اظهارنامه باید توسط فرستنده تکمیل و امضا شود و سپس به فورواردر تحویل داده شود.
اگر کالاها از یک فرستنده منشا بگیرند، SIC فیاتا باید توسط او تکمیل و امضا شود و به فورواردر تحویل داده شود تا بتواند اطلاعات مندرج در فرم را به شرکت حمل کننده منتقل کند.
اگرچه این فرم مطابق با قانون کانتینر اضافه وزن ایالات متحده طراحی شده است، اما می توان از آن برای ارسال به مکان های دیگری که گواهی وزن ممکن است ضروری یا توصیه شود نیز استفاده گردد.
برای آشنایی با سایر اسناد حمل می توانید مقاله "مهمترین اسناد حمل بین المللی کالا" را مطالعه کنید.
در این مقاله در ابتدا به سوال اسناد حمل فیاتا چیست پاسخ دادیم و سپس با سازمان فیاتا و انواع اسناد حمل فیاتا و کاربردهای آن آشنا شدیم و تلاش کردیم تا با قراردادن تصویری از هر کدام به شناخت بهتر اسناد حمل فیاتا کمک کنیم. گروه بین المللی نسیم اطلس با سال ها تجربه در زمینه صدور اسناد حمل بین المللی آماده ارائه مشاوره و همچنین ارائه کامل و جامع خدمات حمل و نقل بین الملل و داخلی به شما همراهان گرامی است.
برای این مطلب هیچ نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را ثبت کنید.
خدمات کسب و کار و فرآیندهای پشتیبانی سازمان
0 نظر