کانتینر چیست؟ (انواع کانتینر)

از زمان پیدایش اولین کانتینرها در دهه 50 تا به امروز، تنوع زیادی از کانتینرهای دریایی و چندوجهی برای اطمینان از جابجایی صحیح بارها پدید آمده است. اندازه و وزن بار، ماهیت جامد یا مایع بودن محموله، درجه استاندارد بودن محموله، نوع جرثقیل برای جابجایی محموله و... نکاتی هستند که باید هنگام انتخاب کانتینر در نظر داشته باشید. با وجود انواع کانتینر، انتخاب کانتینر مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع، این یکی از مهم ترین تصمیمات تجاری است زیرا تنها کانتینر مناسب می تواند در هزینه شما صرفه جویی کند و محموله شما را ایمن نگه دارد. در ادامه قصد داریم تا ضمن پاسخ به پرسش "کانتینر چیست؟" نگاهی به مهمترین انواع کانتینر بیاندازیم و دریابیم که هر کدام برای چه نوع محموله ای مناسب هستند.

بارگنج یا کانتینر چیست؟

کانتینر یک جعبه فلزی مهر و موم شده، سفت و سخت و قابل استفاده مجدد است که به عنوان یکی از وسایل و تجهیزات حمل بار، برای حمل و نقل بین المللی ( خصوصا حمل و نقل دریایی) و نگهداری کالاهایی که نیاز به حمل و نقل با انواع کشتی، کامیون یا راه آهن دارند، استفاده می شود. کانتینرها باید برای استفاده مکرر ساخته شوند و این قابلیت را داشته باشند که به راحتی پر یا خالی شوند.
کانتینر یا بارگنج باید از لحاظ کیفیت ساخت، استحکام و چفت و بست ها قابل اتکا و اطمینان باشد.
 

کانتینرها از جنس های متفاوتی ساخته می شوند. برخی از کانتینرها فلزی هستند که معمولا هر 5 سال یکبار به علت خوردگی و زنگ زدگی نیاز به تعمیرات اساسی دارند اما از استحکام کافی برخوردار هستند. کانتینر آلومینومی نوعی دیگر از کانتینر است که برخلاف فلزی، دچار زنگ زدگی نمی شود اما آب شور دریا برای این نوع کانتینر مشکل آفرین است. کانتینرهای چوبی نیز کانتینرهایی هستند که مشکلات کانتینرهای فلزی و آلومینیومی را ندارند اما ساخت و تعمیر آن بسیار هزینه بر است.

9 تا از مهمترین و پرکاربردترین انواع کانتینر

در این بخش قصد داریم تا با چند تا از مهمترین و کاربردی ترین انواع کانتینر آشنا شویم. پس با ما همراه باشید.

Dry storage container یا General-purpose container
کانتینرهای معمولی و یا ذخیره سازی خشک، رایج ترین کانتینر مورد استفاده در صنعت حمل و نقل هستند و به همین دلیل برای بارگیری انواع محموله های معمولی استفاده می شوند. آنها در انواع 20، 40 و 45 فوت موجود هستند که نوع 45 فوت آن ها از کاربرد کمتری برخوردارست و به همین علت کمیاب است.  این کانتینرها قابلیت کنترل دما را ندارند، بنابراین برای جابجایی مواد غذایی یا مواد شیمیایی که نیاز به یخچال و یا شرایط دمایی خاص دارند مناسب نیستند. 
 

دو نوع رایج از کانتینرها که در دسته کانتینرهای معمولی قرار می گیرند، کانتینر 20 فوت Heavy duty و 40 فوت High cube است که تفاوت آن ها با کانتینرهای 20 فوت و 40 فوت معمولی به شرح زیر است:

•    High cube: کانتینرهای High cube تقریبا ساختار و طول و عرضی مشابه کانتینر استاندارد دارند و تنها تفاوت آن با کانتینر 40 فوت معمولی، در ارتفاع است. به عبارتی کانتینرهای High cube میزان حجم بیشتری را نسبت به کانتینرهای 40 فوت معمولی بارگیری می کنند و تفاوت زیادی در وزن قابل بارگیری ندارند. 
•    Heavy duty: کانتینرهای Heavy duty تقریبا ابعاد و حجم قابل بارگیری مشابه کانتینر استاندارد دارند و تنها تفاوت آن با کانتینر 20 فوت معمولی در میزان وزنی است که می توانند بارگیری کنند. 

برای درک بهتر این موضوع می توانید جدول زیر که وزن، ابعاد و سایر اطلاعات مهم در خصوص کانتینرهای 20 فوت و 40 در آن بیان شده است را مطالعه کنید.
ذکر این نکته ضروری است که حداکثر وزن بارگیری کانتینرها با توجه به سیاستهای خطوط کشتیرانی مختلف متفاوت است.

نکته: 
هنگام استفاده از کانتینرها دانستن وزن کانتینر یا tare weight از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا جمع وزن خود کانتینر و وزن ناخالص محموله، حداکثر وزنی است که کانتینر بارگیری شده میتواند داشته باشد و معمولا به عنوان Max Gross در نظر گرفته می شود.
 

Flat rack container
یک کانتینر Flat rack سقف و بغل ندارد و فقط دو دیواره انتهایی دارد. دیوارهای انتهایی به اندازه کافی پایدار هستند تا امکان ایمن سازی محموله را فراهم کنند، بنابراین برای حمل و نقل کالاهایی با اندازه بزرگ مانند ماشین آلات سنگین، وسایل نقلیه و مصالح ساختمانی ایده آل هستند. 

این کانتینرها برای استحکام و دوام از فولاد ساخته شده اند و در ابعاد 20 یا 40 فوت مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از این کانتینرها قابلیت جمع شدن دارند. به عبارتی میتوان کناره‌های آن را جمع کرد تا یک سطح صاف برای حمل و نقل کالاهای مختلف ایجاد شود.
 

Open top container
کانتینر سقف باز اساساً از نوع ذخیره سازی خشک اما بدون سقف است که قابلیت بارگیری آسان را فراهم می کند. یک سقف پلاستیکی یا چادری برای این کانتینرها وجود دارد که می‌توان آن را با طناب بر روی کانتینر محکم کرد که از محموله ها در برابر باران محافظت ‌کند.

این کانتینر برای محموله هایی مناسب است که دارای ارتفاع بیش از حد هستند و نمی توانند به راحتی از درب، بارگیری شوند. با توجه به اینکه ارتفاع محمولات بعد از بارگیری از سقف استاندارد کانتینر بیرون زده شود یا خیر، محمولات به دو نوع In Gage  و Out of Gage تقسیم بندی میشوند و معمولا کرایه حمل محمولات Out of gage براساس میزان ارتفاعی که از سقف کانتینر بیرون زده میشود متفاوت است . لذا در زمان استعلام نرخ حمل، می بایست ابعاد محموله به طور دقیق به متصدی حمل اعلام گردد. محموله هایی همچون ماشین آلات بلند یا سایر محصولات نهایی سنگین / حجیم که جابجایی و بارگیری آنها فقط با جرثقیل و از طریق سقف کانتینر قابل انجام است.
 
Double doors container
آنها نوعی کانتینر در اندازه های استاندارد 20 فوت و 40 فوت و با درهایی در دو طرف کانتینر هستند که به عنوان کانتینر تونلی نیز شناخته می شود. کانتینرهای دو درب، فضای وسیع تری را برای بارگیری و تخلیه مواد فراهم می کنند و بیشتر برای ذخیره سازی مصالح ساختمانی همچون فولاد، آهن و ... به کار می روند. 
 

Open side container
این کانتینر بسیار شبیه به کانتینرهای معمولی و عمومی هستند، با این تفاوت که درها می توانند به طور کامل در کنار هم باز شوند. این ویژگی کانتینر، دسترسی بسیار وسیع تری را فراهم می کند که بارگیری و تخلیه مواد را آسان می سازد. کانتینرOpen side معمولاً در ابعاد 20 و 40 فوت در دسترس هستند و فضای کافی را برای اقلام بسیار بزرگی که نمی توانند از طریق درهای معمولی وارد شوند، فراهم می کنند.
 

Half height containers
کانتینرهای نیمه بلند بیشتر از فولاد ساخته شده اند و ارتفاع آنها نصف کانتینر با اندازه کامل است. این کانتینرها برای حمل و نقل محموله های فله سنگین و متراکم همچون زغال سنگ، سنگ و ... که نیاز به بارگیری و تخلیه آسان دارند به کار می رود. 
 

Refrigerated ISO containers یا Reefer container
کانتینر یخچالی، کانتینری است که برای حمل و نقل محموله‌های حساس به دما مورد استفاده قرار می گیرد. این کانتینرها به نقاط برق در یک سایت مستقر در زمین، مانند یک کشتی کانتینری یا اسکله متکی هستند. هنگامی که از طریق جاده بر روی یک تریلر یا واگن راه آهن حمل می شوند، تغذیه آن ها توسط ژنراتورهای دیزلی متصل به کانتینر انجام می شود. کانتینرهای یخچالی قادر به کنترل دمای 65- تا 40 درجه سانتیگراد هستند. آنها منحصراً برای حمل مواد فاسد شدنی مانند میوه ها و سبزیجات در فواصل طولانی استفاده می شوند.
 

Special purpose containers
کانتینرهای Special purpose را می توان تقریباً در هر شکل یا ابعادی ساخت و از آنها برای حمل اقلامی که نیاز به ساخت کانتینر سفارشی دارند استفاده کرد. اکثر شرکت های حمل و نقل تا حد امکان از استفاده از این کانتینرها خودداری می کنند زیرا ساخت و حمل و نقل آنها هزینه بر است. با این وجود، برای بارهای خاص، بسیار کاربردی و ضروری است.

Tank containers
کانتینر مخزنی کانتینری است که برای حمل مایعات مانند نفت، روغن و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.
 

دو نوع کانتینر دیگر وجود دارد به نام ایزوتانک و فلکسی تانک که برای حمل مایعات و گازها و محصولات فله مناسب است. برای آشنایی بیشتر با آن ها می توانید بر روی لینک کلیک کنید.

انواع کانتینر از لحاظ مالکیت

کانتینرها از لحاظ مالکیت به دو دسته تقسیم می شوند:
COC (Carrier Owned Container): همانطور که از نام این کانتینرها پیداست، صاحبان آن خطوط کشتیرانی هستند. از این رو پس از ارسال کالا به مقصد باید براساس free time (میزان زمانیست که کانتینر می تواند بدون پرداخت هزینه چه در مبدا حمل و چه بعد از رسیدن به مقصد، در اختیار فرستنده و یا گیرنده محموله باشد) توافق شده با خط کشتیرانی که معمولا به صورت استاندارد 10 روز در نظر گرفته می شود، به خط کشتیرانی برگشت داده شوند. در صورت عدم بازگشت در زمان مقرر می بایست براساس تعرفه خط کشتیرانی هزینه "حق توقف کانتینر" محاسبه و به او پرداخت شود. در صورت وارد شدن آسیب به کانتینر نیز باید مبلغی به عنوان خسارت به خطوط کشتیرانی پرداخت شود.    

SOC (Shipper Owned Container): این کانتینرها تحت مالکیت یک فرستنده کالا (فرد) و یا تجارتی هستند که نیاز به جابجایی کالا در فواصل طولانی دارند و می توانند بصورت بخشی از محموله به خریدار فروخته شوند. در واقع زمانی که شخص منتفع شونده از محموله، حمل و نقل کانتینر خود را سازماندهی می کند (چه فرستنده کلا، چه فورواردر و چه NVOCC) آن کانتینر SOC در نظر گرفته می شود و نیاز دارد که از ظرفیت وسیله حمل (کشتی) یک مجری حمل (صاحب کشتی) استفاده نمایند که اصطلاحا به آن خرید SLOT از خط کشتیرانی می گویند. 
 

 از آنجایی که این کانتینرها به عنوان بخشی از محموله نهایی به شمار می آیند باید در اظهارنامه های گمرکی نیز ذکر شوند. بدیهیست که این کانتینرها مشمول هزینه حق توقف نمی شوند. 

در این مقاله تلاش کردیم تا ضمن پرداختن به پرسش "کانتینر چیست؟" و معرفی انواع کانتینرها، به بیان موارد کاربرد هر کدام از بارگنج ها بپردازیم و نکات مهم در این زمینه را بیان نماییم. در نهایت دریافتیم که کانتینرها یکی از مهمترین تجهیزاتی هستند که در حمل و نقل بین الملل مورد استفاده قرار می گیرند. گروه بین المللی نسیم اطلس در کنار شماست تا راهنما و مشاور شما در امور انتخاب بهینه ترین کانتینر و موضوعات مرتبط با حمل و نقل بین المللی باشد.
 

عطیه ایزدی (کارشناس بازاریابی دیجیتال)